De recensie van dit album is op een onaangename manier uiterst actueel geworden, Vitalii komt namelijk uit Kiev in Oekraïne. Hij kreeg een klassieke piano opleiding, op 17-jarige leeftijd begon zijn interesse voor de jazz, aanvankelijk ging zijn belangstelling uit naar Oscar Peterson, Bill Evans en Duke Ellington, later aangevuld met Chick Corea en Herbie Hancock. Hij studeerde jazz maar later kwam daar klassieke compositie bij. Het pad om een jazzpianist te worden was lang voor Vitalii, in 2017 ontving hij een uitnodiging van het Ensemble Modern in Frankfurt, hij speelde daar een jaar en studeerde nog een jaar moderne (klassieke) muziek. Vervolgens ging hij naar Berlijn voor de moderne (klassieke) muziek , maar zijn interesse voor de jazz bleef, temeer omdat het wemelde van goede jazzmusici in Berlijn. Hij ontwikkelde een speciale band met bassist Johannes Fink en drummer Mathias Rupping. Fink is overal aanwezig in Berlijn en speelde met muzikanten als Alexander von Schlippenbach, Kurt Rosenwinkel, Rolf en Joachim Kühn en Aki Takase. Hij speelt op een bijzonder instrument, een 5-snarge cello- bas die een heel apart geluid heeft. Mathias Rupping komt uit Oostenrijk maar is al jaren een integraal onderdeel van de Berlijnse jazzscene. Hij is onder andere te horen in de band Scopes, het Tobias Meinhart Quartet en het Daniel Weltinger Quartet. Met beiden kan Vitalii bijzonder goed overweg, ze weten uitstekend om te gaan met zijn volgens hemzelf niet al te makkelijke muziek, “Fink denkt op dezelfde manier, hij is virtuoos en flexibel en we passen goed bij elkaar, we denken op dezelfde manier” aldus Vitalii , met Mathias voelde hij al bij de eerste repetitie dat het klikte.

De balans tussen een vorm van vrijheid en een vastgelegde ordening is goed in evenwicht gehouden in dit trio. Van de 10 composities zijn er zeven van de hand van Kyianytsia , een van Rupping en een van Fink en dan is er een versie van het bekende “Gnossienne” van Erik Satie waarin Vitalii zich niet strikt houdt aan het origineel maar zijn eigen draai eraan geeft. Dit is het debuut van dit internationale trio uit Berlijn dat gevormd werd tijdens de tweede lockdown in het voorjaar van 2021. Het album opent met een sprankelende uptempo compositie van Vitalii, waarin hij duidelijk getuigt van zijn virtuositeit en in gelijke mate dat van het super- strakke spel van bassist Johannes Fink. Tientallen, zo niet honderden pianotrio’s bewegen zich in de wereld van de jazz en toch elke keer is er weer een trio dat zich op de een of ander manier onderscheidt, zo ook dit Vitalii Kyianytsia Trio, niet alleen door het vingervlugge en meer dan virtuoze spel van Vitalii, maar ook door hun superieure samenspel dat kan wedijveren met de grote trio’s uit het verleden, waarbij in het bijzonder de snelheid en klankkleur van bassist Fink in het oor springt, super !

Ik ga hier niet alle nummers doornemen, ik pik er een paar uit, zoals het wonderschone titelnummer van Kyianytsia “Last day of spring” dat tegelijkertijd het droevige van het afscheid van de lente en de vrolijkheid van het begin van de zomer in zich draagt en nu in het kader van de volkerenmoord van Poetin in Oekraïne heel anders in de oren klinkt. Maar dat is interpretatie, ten tijde van deze opnamen in juni 2021 was er nog geen sprake van het niets ontziende geweld van tsaar Poetin tegen zijn vroegere volksgenoten. Hoewel je in het ontroerende, melancholieke : “S.O.M & D.I.D.” van Fink bijna een vooruitziende blik kunt herkennen gezien het gelaten, berustende karakter van dit superieure nummer, pure herinterpretatie natuurlijk, een maand geleden waren deze gedachte waarschijnlijk niet in mij opgekomen. Terug naar neutraal gebied dus met het wonderschone en welbekende “Gnossienne” van Erik Satie, een van de lievelingscomponisten van Vitalii (en van mij) waarvan hij hier een fraaie versie weergeeft in 7/8. Gaan we door naar het einde van dit fantastische debuut “Spring Sprint” dat zich langzaam opbouwt tot een compact swingend geheel, het is een herinnering aan het dagelijkse joggen van Vitalii tijdens de lockdown. Geweldige muziek van dit trio, ook in de overvolle wereld van jazztrio’s, chapeau !

Jan van Leersum.